ABD Yeni Kripto Para Yasası: Genius Act

ABD’nin Kripto Para Dünyasına Yönelik Yeni Düzenlemesi: “Genius Act”
ABD’de yakın zamanda yürürlüğe giren yeni düzenleme, stable coinler veya sabit değerdeki dijital para birimleri ile ilgili hukuki çerçeveyi belirleyen “Genius Act” isimli kanunu duyurmuştur. Bu yasa, küresel çapta etkiler düzeyinde olmayı amaçlamakta olup, aşağıda detaylı açıklaması sunulmaktadır:

1. Yasanın Amacı ve Kapsam Alanları

Bu düzenlemenin temel hedefleri arasında finansal sistemi istikrara kavuşturmak, güvenli ve şeffaf işlem ortamları yaratmak ile denetleyici yapıyı güçlendirmek bulunmaktadır. Ayrıca, bu yasa piyasadaki hızlı büyüme, uyumsuzluk riskleri, uluslararası rekabet ve ekonomik sistemin sağlamlaştırılması gibi ihtiyaçlar doğrultusunda hazırlanmıştır. Kural kapsamı, Amerika Birleşik Devletleri sınırları içerisinde faaliyet gösteren veya ABD vatandaşlarına yönelik hizmet sağlayan stable coin platformları ile merkezi ve dağınık sistemleri içermektedir.

2. Tanımlar ve Önemli Kavramlar

Yasanın temelinde yer alan önemli kavramlar şunlardır:

• Dağıtılmış Para Birimi (Stablecoin): Ekonomik değeri, fiat veya değerli varlıklara bağlı olan, istikrarlı dijital para çeşidi.
• Ödeme İçin Sabit Para Birimi (Payment Stablecoin): Özellikle ödeme ve finans işlemlerini hızlandırmak üzere tasarlanmış stabil coinler.
• İzinli Ödeme Stabil Coin Kurumu (Permitted Payment Stablecoin Issuer): Federal düzenleyicilerden onay almış ve risk kontrol prosedürlerini yerine getirmiş kuruluşlar.
• Dijital Varlık: Elektronik ortamda saklanan ve transferi gerçekleştirilen her türlü değerli asset.
• Blokzincir veya Dağıtık Veritabanı (Distributed Ledger): Güvenli, şeffaf ve değiştirilemez veri kaydı sağlayan teknolojik altyapı.
• Yabancı Stabil Coin Üreticisi: ABD dışında faaliyet gösteren ve stabil coin üreten kurumlar.
• Rezervler: Stabil coinlerin değerliliğini destekleyen, şeffaf biçimde düzenli raporlanan varlıklar.
• Kullanıcı ve Tüketici: Bu coinleri kullanan gerçek kişiler ile işletmeler.
• Denetim ve Gözetim: Federal ve eyalet seviyelerindeki düzenleyicilerin sürekli faaliyet takipleri ve kontrol mekanizması.
• Rezerv Yeniden Teminatlandırması: Rezervlerin başka finansal araçlara ipotek edilerek teminat altına alınması işlemi.

3. Yasaklar ve Kısıtlamalar

Genel anlamda getirilen sınırlamalar şunlardır:

• Yasal izin veya düzenleme olmadan stabil coinlerin ihraç edilmesi ve satışa sunulması yasaktır.
• Yeni stabil coinlerin satış ve teklifleri, 2028 yılına kadar, 3 yıl boyunca geçerli olmak üzere, engellenmiştir.
• Yabancı stabil coin yayıncılarının ABD sınırları içerisinde faaliyet gösterebilmesi, yetki ve düzenleyici onaylarına bağlıdır.
• Yabancı kurumların doğrudan ABD’de satış veya işlem yapması, belirli yasal düzenlemelerle kontrol altına alınmıştır.
• Yasaklara aykırılık halinde yüksek idari para cezaları, lisans iptalleri ve hukuki müdahaleler yapılabilir.
• İkinci el satışlar veya kurumlar arası doğrudan satışlar da belirli izinler ve denetimlere tabi tutulmaktadır.
• Yasalara aykırı hareket edenler ağır cezalar ile karşılaşabilir.

4. Lisanslı Stable Coin Yayıncılarının Kuralları

Lisansli stable coin sağlayıcılar şu kurallara uygun şekilde hareket etmelidir:

• Her bir stabil coin, karşılık gelen toplam rezervle tam anlamıyla desteklenmelidir.
• Düzenli bağımsız denetimler ve aylık raporlar ile rezerv durumu şeffaf biçimde kamuoyuna açıklanmalıdır.
• Stabil coinler, sadece değer koruma ve ödeme amaçlarına hizmet etmelidir.
• Yeterli likidite ve sermaye gücü sağlanmalı, düzenli sistem denetimleri yapılmalıdır.
• Rezervler ve operasyon sistemleri, gelişmiş güvenlik önlemleriyle korunmalıdır.
• Ağ güvenliği, izleme prosedürleri ve operasyonel standartlara dikkat edilmelidir.
• Faaliyetler, geçerli yasalara uygun olmalı ve düzenli raporlama ve denetim süreçleri takip edilmelidir.

5. Düzenleyicilerin Rolleri ve Yetki Alanları

Bu düzenlemeleri denetleyen kurumların görevleri aşağıdaki gibi özetlenebilir:

• Sürekli faaliyet takibi ve denetim.
• Yeni stabil coin üreticilerine lisans ve ruhsat verme.
• Piyasa ve kurum bazlı risk analizi ve değerlendirmeleri.
• Yasal ihlal olursa para cezaları, lisans iptali ve diğer hukuki işlemleri uygulama.
• İlgili paydaşlar ile iletişim ve şeffaflık sağlama.
• Piyasa koşulları ve teknolojik gelişmelere uyum sağlamak amacıyla sürekli geri bildirim ve düzenleme.

6. Lisans Başvuru ve Süreçleri

Stable coin lisansı almak isteyen kurumlar için başvuru adımları şöyledir:

• Başvuru dosyası: Finans durumu, operasyonel yapı, teknoloji altyapısı ve yönetim detaylarını içerir.
• Değerlendirme aşaması: Finansal sağlamlık, yönetim kalitesi ve altyapı incelenir.
• Karar: 120 gün içerisinde lisans veya ret kararı verilir.

7. Yürürlük ve Uygulama

Düzenleme, resmi gazetede yayımlanma günü veya belirli bir tarihte yürürlüğe girer. Bu tarihten sonra ilgili kurumlar hazırlıklarına başlar. Yasal yürürlüğe girdikten kısa süre sonra denetimler, eğitim programları ve uzman istihdamı gerçekleştirilir. Sürekli piyasa ve teknolojik gelişmelere uyum sağlanır, uluslararası standartlara uygunluk gözetilir.

8. Yasalara Aykırı Faaliyetlerin Sonuçları

Yasaya aykırı stable coin arz edilmesi durumunda, ciddi para cezaları, lisans iptalleri ve hukuki işlemler uygulanır. Ayrıca, düzenleyici kurumlar tarafından denetim devam eder.

9. Düzenlemenin Gözden Geçirilmesi ve Güncellenmesi

• Yıllık veya periyodik olarak düzenleme gözden geçirilir ve gerekirse güncellenir.
• Raporlar ve piyasa gelişmeleri takip edilir.
• Teknolojik ve piyasa koşullarına hızlı uyum sağlanır.

10. Esneklikler ve İstisnalar

• Doğal afetler ya da güvenlik tehditleri gibi olağanüstü durumlar nedeniyle geçici ertelemeler veya kolaylıklar tanınabilir.
• Büyüklüğü veya başlangıç aşamasındaki kurumlara kolaylıklar sunulabilir.
• Pilot projeler veya yeni teknolojilerin test edilmesine izin verilir.
• Belirli sınırlar ve süreler belirlenerek esneklik sağlanır.

Sonuç

Gerçek para gibi kullanılabilen stable coin’lerin, özellikle ABD merkezli USDT’nin tüm dünya genelinde yaygın olarak kullanıldığı düşünüldüğünde, ABD’de bu tür dijital para birimleri için düzenleyici mevzuatın önemli olduğu ortaya çıkar. Kripto para piyasalarının merkeziyetini kaldırmaya yönelik beklentilerin aksine, ülkeler daha kontrollü ve düzenlenmiş bir ortamı tercih etmektedir.

İlgili yazıları ve detaylı bilgileri aşağıdaki kaynaklardan okuyabilirsiniz:

• Av. Ali ERŞİN’in “Kripto Para Transferlerine Yeni Kurallar” makalesi
• “Elektronik Para Sistemlerinde Güvenlik Riskleri ve Yönetimi” başlıklı çalışması

İletişim:

• E-posta: av.ersinali@gmail.com
• Telefon: 0541 316 96 21