Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıları Düzenlemesi

Son günlerde, yeni kripto varlık yasası çerçevesinde uzun zamandır beklenen ikincil düzenlemeler Resmi Gazete’de yayınlandı. Bu sayede, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının yükümlülükleri ve kuruluş ile yönetim esaslarına dair detayları öğrenmiş olduk.

Amaç: Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının sunduğu hizmetlerin ve sermaye yeterliliği koşullarının düzenlenmesi.

Kapsam: Kripto varlıkların listeleme, saklama ve transfer hizmetlerine ilişkin hükümler.

İzin Gerekliliği: Tüm hizmetlerin gerçekleştirilmesi için Sermaye Piyasası Kurulu’ndan izin almak zorunludur.

Sermaye Yeterliliği: Platformların en az 150 milyon TL, saklama kuruluşlarının ise 500 milyon TL sermaye bulundurması gereklidir.

Yeni tebliğler, kripto varlıkların kuruluşu, yönetimi, ortaklık yapıları ve bilgi sistemleri gibi konularda detaylı düzenlemeler sunmaktadır. Bu yazıda, bu düzenlemeleri sizlere aktaracağız. Yeni kripto para düzenlemelerinin kapsamındaki konular şunlardır:

Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcılarının Kuruluş Koşulları

Tebliğ’in 5. Maddesi, kripto para borsalarının (kripto varlık hizmet sağlayıcılarının) kuruluş koşullarını belirlemiştir. Bu koşullar genel hatlarıyla şunlardır:

Anonim şirket niteliğinde olmaları,
Payların tamamının nama yazılı olması ve nakit karşılığında çıkarılması; tüm payların nakden ödenmesi ve öz sermayenin bu tutardan az olmaması,
Esas sözleşmelerinin yeni kripto varlık yasasına uygun olması ve faaliyet alanlarının hem yasal hem de izin verilen çerçevede olması,
Ortaklık yapısının şeffaf bir şekilde düzenlenmesi gerekmektedir.

Kripto Varlık Platformu Ortaklık Koşulları

Kripto varlık hizmet platformlarının ortaklarının, banka ve elektronik para ortakları gibi;

Belirtilen koşullarda iflas etmemiş olmaları,
Gerekli güvenilirlik ve itibara sahip olmaları,
Türk Ceza Kanunu ve diğer yasalar kapsamında suç işlemediği kanıtlanmalıdır.

Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcılarının Faaliyet Koşulları

Kuruluşun ardından faaliyet gösterebilmeleri için kripto varlık hizmet sağlayıcılarının belirli koşullara sahip olmaları gerekmektedir. Bu koşullar genel olarak şunlardır:

Kuruluş koşullarının halen geçerli olması,
Kuruluş sermayelerinin nakden ödenmiş olması ve sermaye yeterliliğini sağlıyor olmaları,
Yönetim ve organizasyon yapısının yasal düzenlemelere, özellikle Tebliğ’in 10. Maddesi’ne uygun olarak yürütülmesi; iç denetim ve organizasyon yapısının uygun kurulması, personelin görev ve sorumluluklarının belgelendirilmesi,
Personelin bir kısmının lisans mezunu, diğerlerinin ise 13. Maddeye göre ön lisans mezunu olması ve özellikle 6. Maddedeki kurucu ortak şartlarını taşıması,
Genel müdür ve yardımcılarının 14. Maddede belirlenen şekilde, en az 7 yıl sektörde deneyime sahip olmaları ve gerekli itibara sahip olmaları gerekmektedir. Ayrıca, genel müdür ve yardımcılarının yönetim kurulu üyesi olabilmesi yeni kripto para düzenlemeleriyle mümkün hale getirilmiştir.
VII-128.10 sayılı Tebliğ’e göre, TÜBİTAK Altyapı Kriterlerine uygun güvenlik altyapısının kurulmuş olması ve işlevselliğinin sağlanması gerekmektedir.
Tüm süreçler için iç denetim, kontrol ve risk yönetimi birimlerinin oluşturulması,
MKK düzenlemeleri uyarınca gerekli teknik altyapıların sağlanması,
Özel anahtarların korunması için yeterli altyapının oluşturulması, güvenliğin sağlanması ve dağıtık defter sisteminin entegrasyonunun tamamlanması gereklidir.

Buna ek olarak, kripto varlık hizmet platformlarının şu şartları da yerine getirmesi gerekmektedir:

Kurul tarafından KVHS olarak yetkili bir kurum ile sözleşme imzalanması,
Müşteri nakitlerinin ayrı bir banka hesabında tutulması,
Etkili müşteri itiraz ve şikayet mekanizmalarının oluşturulması,
Fiyat gözetim sistemi yapılması.

Tüm bu süreçlerin sonunda, TÜBİTAK gerekirse ilgili kurumlardan görüş alarak bilgi sistemleri denetimi yapabilir ve ardından BDDK faaliyet iznini verir.

Kripto Para Platformlarının Diğer Yetki ve Yükümlülükleri

Kripto varlık alım-satım süreçlerinde, kripto varlık hizmet sağlayıcıları, müşterilerinin menfaatlerini korumak ve çıkar çatışmalarını önlemekle yükümlüdür. Bu nedenle, bir ÇIKAR ÇATIŞMASI POLİTİKASI oluşturulması zorunludur. Ayrıca, KVHS’ler faaliyet alanlarına ve risk profillerine uygun olarak siber risk sigortası yaptırma hakkına sahiptir. İç kontrol personeli, risk yönetim görevlisi, operasyonel personel ve bilgi güvenliği sorumlusunun belirli standartları sağlaması da beklenmektedir.

Müşterilerin dini, kültürel veya sosyal hassasiyetlerine saygı gösterilmek zorundadır.
Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, belirli ürünlerin kazanımına yönelik yanıltıcı izlenimler veremez.
Kurul, hizmet sunumunu durdurma yetkisine sahiptir.
İç kontrol mekanizmaları etkili bir şekilde oluşturulmalı ve uygulanmalıdır.
Müşteri varlıklarıyla ilgili raporların zamanında yönetim kuruluna sunulması gerekmektedir.
Dış hizmet alımlarında yükümlülükler, hizmet sağlayıcılar tarafından yerine getirilecektir.

Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, müşterilerin alım-satım kararlarını etkilememelidir:

Müşterilerin dini, kültürel veya sosyal hassasiyetlerine zıt ibareler kullanmak yasaktır.
Yanlış veya yanıltıcı bilgi verilmemelidir.
Müşterilerin haklarına zarar verecek işlemler yapılamaz ve iyi niyet kurallarına aykırı davranış sergilenemez.

Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının personel yapısı nasıl olmalıdır?

Genel müdür ve genel müdür yardımcıları, kripto varlık saklama hizmeti sunan bankalarda görev alabilir.
Yönetim kurulu, en az üç üyeden oluşmalı ve çoğunluğunun dört yıllık üniversite mezunu olması gerekmektedir.
Kripto varlık hizmet sağlayıcılarında çalışan personel, belirlenen kriterlere uygun nitelikli bireylerden oluşmaktadır.

Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının yönetim kurulu kaç üyeden oluşmalıdır?

Yine, yönetim kurulu, en az üç üyeden oluşmalıdır.

Yürürlük Tarihi: Bazı maddeler 30/06/2025 tarihinde yürürlüğe girecektir.

Bu yazıda kripto varlık hizmet sağlayıcılarının kuruluş ve faaliyet izni şartlarıyla yükümlülüklerinden bahsettik. Kripto Varlık Hizmet Platformlarının faaliyet esasları ve operasyonlarındaki yükümlülüklerini ayrıca yazımızın 2. serisinde ele alacağız.